تأثیر مداخله آموزشی و رفتار تعاملی بر تغییر رفتارهای پرخطر معتادان تزریقی مرکز گذری کاهش آسیب اعتیاد شهر ارومیه

پیش‌زمینه و هدف: استفاده از مواد مخدر یکی از معضلات جامعه جهانی است که منجر به هدر رفتن سرمایه‌های کلان ملی می‌شود و از مهم‌ترین عوامل بر هم زننده نظم و امنیت در جامعه می‌باشد. در سال 2008 میلادی حدود دویست میلیون معتاد و 21-11 میلیون نفر در جهان اعتیاد تزریقی داشته‌اند. اعتیاد تزریقی یکی از مهم‌ترین دلایل انتقال بیماری‌های عفونی ازجمله ایدز و هپاتیت از طریق رفتارهای پرخطر است. لذا این مطالعه باهدف بررسی تأثیر مداخله آموزش و ارتقاء سلامت و رفتار تعاملی بر تغییر رفتارهای پرخطر در معتادان تزریقی انجام شده است. مواد و روش کار: این مطالعه شبه تجربی برای بررسی تأثیر مداخله آموزشی و ارتقاء سلامت بر روی 75 نفر معتاد تزریقی مرکز گذری کاهش آسیب اعتیاد شهر ارومیه که به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شده بودند به مدت یک سال در سال‌های 87-86 انجام گرفت. در این مطالعه از پرسشنامه محقق ساخته حاوی سؤالاتی در مورد رفتارهای سالم و پرخطر استفاده شد. در کنار مداخله آموزشی به‌صورت هفته‌ای 4-2 جلسه در طول سال، بسته بهداشتی و خدمات پزشکی و درمانی، مشاوره روانشناسی و مددکاری اجتماعی رایگان در اختیار معتادان قرار گرفت. داده‌های حاصل از قبل از مداخله و یک سال بعد از مداخله با نرم‌افزار SPSS18 و آزمون‌های آماری توصیفی مانند فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار و همچنین آزمون تی زوجی تحلیل شد. یافته‌ها: یافته‌های مطالعه حاکی از تأثیر مداخله آموزش و ارتقاء سلامت بر تغییر رفتارهای پرخطر در معتادان تزریقی بود. به‌طوری‌که میانگین نمره کل رفتارها (P<.0001)، رفتار تزریق (P<.0001)، رفتار جنسی (P<.0001)، رفتار انتقال بیماری به دیگران (P<.0001)، رفتار تغییر شیوه مصرف از تزریق به سایر روش‌ها (P<.0001)، کاهش مصرف سیگار (P<.05)، استفاده از بسته بهداشتی (P<.0001)، مراجعه به مراکز بهداشتی و درمانی برای دریافت خدمات بهداشت و درمان اصولی در صورت نیاز (P<.0001) و نمره روابط خانوادگی (P<.0001) قبل و بعد از مداخله تفاوت معنی‌دار نشان دادند. نتیجه گیری: به نظر می‌رسد آموزش رفتارهای سالم در کنار تأمین بستر مناسب و امکانات کافی می‌تواند در تغییر شیوه مصرف از تزریقی به سایر روش‌ها و همچنین کاهش میزان رفتارهای پرخطر و نتیجتاً کاهش بیماری‌های عفونی منتقله از راه تزریق مؤثر می‌باشد.